Chi tiết thông tin

Bài 19: Máy thu thanh

103 View

Lý thuyết Bài 19:

I - KHÁI NIỆM VỀ MÁY THU THANH Âm thanh muốn truyền đi xa phải được biến thành tín hiệu điện. Tín hiệu này có tần số thấp, nên không có khả năng bức xạ thành sóng điện từ. Chỉ có sóng điện ở tần số cao (> 10 kHz) mới có khả năng bức xạ sóng điện từ Để truyền được tín hiệu âm tần đi xa phải gửi nó vào một sóng cao tần (sóng mang), thực hiện bằng cách điều chế biên độ (AM) hoặc điều chế tần số (FM). Trong điều chế biên độ, biên độ sóng mang biến đổi theo tín hiệu cần truyền đi. Trong điều chế tần số, biên độ sóng mang không thay đổi, chỉ có tần số sóng mang thay đổi theo tín hiệu cần truyền đi. Máy thu thanh là một thiết bị điện tử thu sóng điện từ do các đài phát thanh phát ra trong không gian, sau đó chọn lọc, khuếch đại thông tin và phát ra âm thanh. Máy thu sóng phải tương thích với máy phát sóng.

II - SƠ ĐỒ KHỐI VÀ NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC CỦA MÁY THU THANH

Chức năng các khối như sau: - Khối chọn sóng: có nhiệm vụ điều chỉnh cộng hưởng, để lựa chọn sóng cần thu - Khối khuếch đại cao tần: khuếch đại tín hiệu cao tần để tăng độ nhạy. - Khối dao động ngoại sai: Tạo ra sóng cao tần (f_d) trong máy với quy luật là luôn cao hơn sóng định thu (f_t) một trị số không đổi 465 kHz (hoặc 455 kHz) - Khối trộn sóng: Trộn sóng thu của đài phát thanh (f_t) với sóng cao tần trong máy fd cho ra tần số trung tần f_d – f_t = 465 kHz - Khối khuếch đại trung tần: Khuếch đại tín hiệu trung tần - Khối tách sóng: có nhiệm vụ tách, lọc tín hiệu ậm tần ra khỏi sóng mang trung tần 465 kHz, để đưa tới khối khuếch đại âm tần. - Khối khuếch đại âm tần: Khuếch đại tín hiệu âm tần lấy từ đầu ra của tầng tách sóng phát ra loa - Khối nguồn: Cung cấp điện cho máy thu. Đối với máy thu FM, về cơ bản cũng có sơ đồ khối như trên. Tuy nhiên trong máy thu FM tín hiệu trung tần là 10,7 MHz và khối tách sóng là mạch tách sóng điều tần. III - NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC CỦA KHỐI TÁCH SÓNG TRONG MÁY THU THANH AM

Điốt Đ cho dòng điện đi qua theo một chiều nên sóng vào là sóng xoay chiều, còn sóng ra là sóng một chiều. Tụ lọc sẽ lọc thành phần có tần số cao và giữ lại đường bao có tần số thấp là âm tần.

Câu 1 trang 78 Công nghệ 12:

Trình bày các khối cơ bản của một máy thu thanh AM. Trả lời * Sơ đồ khối cơ bản của một máy thu thanh AM:

* Các khối cơ bản: - Khối chọn sóng: điều chỉnh cộng hưởng chọn sóng cao tần cần thu. - Khối khuếch đại cao tần: khuếch đại tín hiệu cao tần nhận được. - Khối dao động ngoại sai: Tạo sóng cao tần trong máy f_d ⟩ f_t sóng định thu là 465kHz hoặc 455kHz - Khối trộn sóng: Trộn sóng ft và fd cho ra sóng f_d - f_t gọi sóng trung tần. - Khối khuếch đại trung tần: khuếch đại tín hiệu trung tần. - Khối tách sóng: Tách, lọc tín hiệu âm tần ra khỏi sóng mang trung tần. - Khối khuếch đại âm tần: khuếch đại tín hiệu âm tần để phát ra loa. - Khối nguồn: cung cấp điện cho máy.

Câu 2 trang 78 Công nghệ 12:

Nêu chức năng và giải thích nguyên lí làm việc của khối tách sóng trong máy thu thanh. Trả lời - Chức năng của khối tách sóng trong máy thu thanh: Tách, lọc tín hiệu âm tần ra khỏi sóng mang trung tần 465 kHz, để đưa tới khối khuếch đại âm tần. - Nguyên lí làm việc: Đầu tiên tách sóng thành một chiều, sau đó loại bỏ sóng cao tần và giữ lại sóng âm tần. - Giải thích: Điôt Đ tách sóng xoay chiều thành sóng một chiều, rồi sử dụng tụ lọc bỏ thành phần tần số cao (sóng mang) và giữ lại đường bao có tần số thấp là âm tần.

Trắc nghiệm Bài 19 (có đáp án):

Câu 1: Chọn đáp án đúng: Trong điều chế biên độ: A. Biên độ sóng mang biến đổi theo tín hiệu cần truyền đi. B. Biên độ tín hiệu cần truyền đi biến đổi theo sóng mang. C. Tần số sóng mang thay đổi theo tín hiệu cần truyền đi. D. Tần số tín hiệu cần truyền đi thay đổi theo sóng mang.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 2: Chọn đáp án đúng: Trong điều chế tần số: A. Tần số, biên độ sóng mang thay đổi theo tín hiệu cần truyền đi. B. Tần số sóng mang thay đổi theo tín hiệu cần truyền đi, biên độ sóng mang không thay đổi C. Tần số tín hiệu cần truyền đi thay đổi theo sóng mang, biên độ sóng mang không thay đổi D. Tần số và biên độ tín hiệu cần truyền đi thay đổi theo sóng mang

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Câu 3: Phát biểu nào sau đây là đúng: A. Máy thu sóng phải tương thích với máy phát sóng về tần số thu B. Máy thu sóng phải tương thích với máy phát sóng về tần số phát C. Máy thu sóng phải tương thích với máy phát sóng về phương thức điều chế D. Máy thu sóng phải tương thích với máy phát sóng về tần số thu phát và phương thức điều chế.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Câu 4: Nhiệm vụ của khối dao động ngoại sai: A. Tạo ra sóng cao tần cho máy B. Thu sóng cao tần trong không gian C. Vừa tạo sóng cao tần cho máy, vừa thu sóng cao tần trong không gian D. Tất cả đều sai

Hiển thị đáp án

Đáp án: A. Vì sóng cao tần trong không gian do anten thu

Câu 5: Sóng cao tần do khối dao động ngoại sai tạo ra cao hơn sóng định thu một trị số không đổi: A. 564 khZ B. 465 khZ C. 645 khZ D. 654 khZ

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Câu 6: Sóng ra khỏi khối trộn sóng là: A. Sóng cao tần B. Sóng trung tần C. Sóng âm tần D. Có thể là sóng cao tần, âm tần, trung tần tùy thuộc từng thiết bị.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B. Chính là sóng có tần số 465 kHz

Câu 7: Sóng ra khỏi khối tách sóng là: A. Sóng cao tần B. Sóng trung tần C. Sóng âm tần D. Không xác định được

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Câu 8: Khối nào sau đây không thuộc sơ đồ khối máy thu thanh: A. Khối chọn sóng B. Khối trộn sóng C. Khối mạch vào D. Khối tách sóng

Hiển thị đáp án

Đáp án: C. Vì khối mạch vào thuộc sơ đồ khối máy tăng âm.

Câu 9: Khối chọn sóng có nhiệm vụ A. Lựa chọn sóng cao tần cần thu trong vô vàn các sóng trong không gian. B. Lựa chọn sóng cao tần cần thu trong vô vàn các sóng do máy tạo ra. C. Lấy tất cả các sóng cao tần trong không gian. D. Lấy tất cả các sóng cao tần do máy tạo ra.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Câu 10: Phát biểu nào sau đây sai A. Điôt tách sóng chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều. B. Sóng vào khối tách sóng là sóng xoay chiều. C. Sóng ra khỏi khối tách sóng là sóng một chiều. D. Cả 3 đáp án đều sai.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D. Vì cả 3 phát biểu trên đều đúng.

Mục lục Giải bài tập Công nghệ 12 hay nhất

Phần 1: Kĩ thuật điện tử