Bài 13: Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen
72 View
Lý thuyết Bài 13
I. MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG. - Mối quan hệ giữa gen và tính trạng: - Sự biểu hiện của gen qua nhiều bước nên chịu sự chi phối của nhiều yếu tố môi trường bên trong và bên ngoài cơ thể. II. SỰ TƯƠNG TÁC GIỮA KIỂU GEN VÀ MÔI TRƯỜNG. - Nhiều yếu tố môi trường có thể ảnh hưởng đến sự biểu hiện của kiểu gen. - Kết luận: Kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen với môi trường cụ thể. III. MỨC PHẢN ỨNG CỦA KIỂU GEN. 1. Khái niệm: Tập hợp các kiểu hình của cùng một kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau là mức phản ứng của một KG. VD: Con tắc kè hoa Tập hợp các kiểu hình trên của một con tắc kè (một kiểu gen) tương ứng với các chế độ môi trường được gọi là mức phản ứng. - Mức phản ứng được chia thành 2 loại: + Mức phản ứng rộng: thường là những tính trạng về số lựng như: năng suất sữa, khối lượng, tốc độ sinh trưởng, sản lượng trứng, sữa + Mức phản ứng hẹp: là những tính trạng chất lượng. 2. Xác định mức phản ứng của một kiểu gen. - Tạo ra các cá thể sinh vật có cùng một kiểu gen. - Đối với cây sinh sản sinh dưỡng cắt cành đồng loạt của cùng một cây đem trồng ở những điều kiện môi trường khác nhau và theo dõi đặc điểm của chúng. 3. Sự mềm dẻo kiểu hình (thường biến) - Hiện tượng một kiểu gen có thể thay đổi kiểu hình trước những điều kiện môi trường khác nhau được gọi là sự mềm dẻo kiểu hình (thường biến). - Sự mềm dẻo kiểu giúp sinh vật thích nghi với những thay đổi của môi trường. - Mức độ mềm dẻo của kiểu hình phụ thuộc vào kiểu gen. - Mỗi kiểu gen chỉ có thể điều chỉnh kiểu hình của mình trong một phạm vi nhất định.Trả lời câu hỏi Sinh 12 Bài 13 trang 56:
Theo em nhiệt độ cao có thể ảnh hưởng đến sự biểu hiện của gen tổng hợp melanin như thế nào? Lời giải: Những tế bào ở đầu mút cơ thể có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ ở tế bào của phần thân nên chúng có khả năng tổng hợp được sắc tố mêlanin làm cho lông đen.Trong khi các tế bào ở vùng thân có nhiệt độ cao hơn nhưng các gen của chúng lại không được biểu hiện (không tổng hợp được sắc tố mêlanin) nên lông có màu trắng. → Nhiệt độ cao có thể ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim tham gia vào điều hòa biểu hiện gen. Nhiệt độ cao làm biến tính protein đặc biệt là một số loại mẫn cảm với nhiệt độ. Khi enzim bị mất chức năng do nhiệt độ cao thì có thể mêlanin không được tổng hợp nên lông có màu trắng. → Nhiệt độ cao làm các gen tổng hợp mêlanin không tổng hợp được mêlanin nên lông có màu trắng.Trả lời câu hỏi Sinh 12 Bài 13 trang 56:
Hãy tìm thêm các ví dụ về mức độ biểu hiện của kiểu gen phụ thuộc vào điều kiện môi trường. Lời giải: Ví dụ 1: Cây hoa anh thảo (Primula sinensis) có giống hoa đỏ thuần chủng AA và hoa trắng thuần chủng aa. Khi đem cây thuộc giống hoa đỏ thuần chủng trồng ở 35°C thì ra hoa trắng. Thế hệ sau của cây hoa trắng này trồng ở 20°C lại cho hoa màu đỏ. Trong khi đó giống hoa màu trắng trồng ở 20°C và 35°C đều chỉ cho hoa trắng. Ví dụ 2: những cây môn, cây ráy nếu trồng ở nơi ít nước, khô hạn thì lá sẽ nhỏ còn nếu trồng nơi mát mẻ ẩm ướt thì lá và thân sẽ rất to. Ví dụ 3: một số loài chồn, cáo xứ lạnh về mùa đông có bộ lông dày màu trắng, về mùa hè lông thưa hơn và có màu vàng hoặc xám. Ví dụ 4: hoa cẩm tú cầu có màu sắc thay đổi phụ thuộc pH của môi trường đất.Trả lời câu hỏi Sinh 12 Bài 13 trang 57:
Tại sao các nhà khoa học lại khuyên nông dân không nên chỉ trồng một giống lúa duy nhất (cho dù đó là giống lúa có năng suất cao) trên một diện tích rộng trong cùng một vụ? Lời giải: Các nhà khoa học lại khuyên nông dân không nên chỉ trồng một giống lúa duy nhất (cho dù đó là giống lúa có năng suất cao) trên một diện tích rộng trong cùng một vụ vì không có bất kì giống lúa nào có thể thích hợp với mọi điều kiện thời tiết, khí hậu cả, Vì vậy, nếu trên cả cánh đồng lớn mà chỉ trồng một giống lúa thì khi thời tiết thay đổi bất lợi đối với giống lúa đó người nông dân sẽ có nguy cơ mất trắng.Bài 1 (trang 58 SGK Sinh học 12):
Thế nào là mức phản ứng của một kiểu gen? Lời giải: Mức phản ứng của một kiểu gen là tập hợp các kiểu hình của cùng một kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau.Bài 2 (trang 58 SGK Sinh học 12):
Muốn nghiên cứu mức phản ứng của một kiểu gen nào đó ở động vật, ta cần phải làm gì? Lời giải: Muốn nghiên cứu mức phản ứng của một kiểu gen nào đó ở động vật ta cần phải tạo ra một loạt các con vật có cùng một kiểu gen rồi cho chúng sống ở các môi trường khác nhau. Việc tạo ra các con vật có cùng kiểu gen có thể được tiến hành bằng cách nhân bản vô tính hoặc chia một phôi thành nhiều phôi nhỏ rồi cho vào tử cung của các con mẹ khác nhau để tạo ra các con con.Bài 3 (trang 58 SGK Sinh học 12):
Nói: Cô ấy được mẹ truyền cho tính trạng "má lúm đồng tiền" có chính xác không? Nếu cần thì phải sửa lại câu nói này như thế nào? Lời giải: Nói cô ấy được mẹ truyền cho tính trạng "má lúm đồng tiền" thực ra là không chính xác. Mẹ chỉ truyền cho con thông tin quy định việc hình thành nên tính trạng "má lúm đồng tiền" dưới dạng trình tự các nucleotit xác định (alen) mà không truyền cho con tính trạng đã có sẵn.Bài 4 (trang 58 SGK Sinh học 12):
Một số bà con nông dân đã mua hạt ngô lai có năng suất cao về trồng nhưng cây ngô lại không cho hạt. Giả sử công ty giống đã cung cấp hạt giống đúng tiêu chuẩn. Hãy giải thích nguyên nhân dẫn đến tính trạng cây ngô không cho hạt trong trường hợp trên. Lời giải: Mỗi giống cây trồng đều đòi hỏi một loạt các điều kiện môi trường thích hợp (nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, nguồn nước…). Việc giống ngô lai không cho thu hoạch hoặc năng suất quá thấp so với yêu cầu có thể là do chúng được gieo trồng trong điều kiện thời tiết không thích hợp.Trắc nghiệm Bài 13
Câu 1: Mối quan hệ giữa gen và tính trạng được biểu hiện qua sơ đồ:- Gen (ADN) → tARN → Pôlipeptit → Prôtêin → Tính trạng.
- Gen (ADN) → mARN → tARN → Prôtêin → Tính trạng.
- Gen (ADN) → mARN → Pôlipeptit → Prôtêin → Tính trạng.
- Gen (ADN) → mARN → tARN → Pôlipeptit → Tính trạng.
- ARN, Pôlipeptit, Prôtêin.
- mARN, tARN, Prôtêin
- mARN, tARN, Pôlipeptit.
- mARN, Pôlipeptit, Prôtêin.
- Kiểu hình chỉ phụ thuộc vào kiểu gen mà không chịu ảnh hưởng của các yếu tố môi trường.
- Kiểu gen quy định khả năng phản ứng của cơ thể trước môi trường.
- Bố mẹ không truyền cho con những tính trạng đã hình thành sẵn mà truyền một kiểu gen.
- Kiểu hình là kết quả tương tác giữa kiểu gen và môi trường.
- Quá trình phát sinh đột biến.
- Sự truyền đạt những tính trạng của bố mẹ cho con cái.
- Sự tương tác giữa kiểu gen với môi trường.
- Sự phát sinh các biến dị tổ hợp.
- Lông mọc lại ở đó có màu trắng.
- Lông mọc lại ở đó có màu đen.
- Lông ở đó không mọc lại nữa.
- Lông mọc lại đổi màu khác.
- Nhiệt độ cao làm gen tổng hợp mêlanin ở phần thân bị đột biến nên không tạo được mêlanin, làm lông ở thân có màu trắng.
- Nhiệt độ cao làm biến tính enzim điều hoà tổng hợp mêlanin, nên các tế bào ở phần thân không có khả năng tổng hợp mêlanin làm lông trắng
- Nhiệt độ cao làm gen tổng hợp mêlanin hoạt động, nên các tế bào ở phần thân tổng hợp được mêlanin làm lông có màu trắng.
- Nhiệt độ cao làm gen tổng hợp mêlanin không hoạt động, nên các tế bào ở phần thân không có khả năng tổng hợp mêlanin làm lông trắng.
- Hàm lượng phêninalanin có trong máu.
- Hàm lượng phêninalanin có trong khẩu phần ăn.
- Khả năng chuyển hoá phêninalanin thành tirôxin.
- Khả năng thích ứng của tế bào thần kinh não.
- Hàm lượng phân bón
- Nhiệt độ môi trường
- Độ pH của đất
- Chế độ ánh sáng của môi trường.
- Cùng một kiểu gen có khi kiểu hình khác nhau
- Kiểu gen như nhau chắc chắn có kiểu hình như nhau
- Kiểu hình như nhau bao giờ cũng có cùng kiểu gen
- Cùng một kiểu hình chỉ có một kiểu gen
- Kiểu gen quy định khả năng phản ứng của cơ thể trước điều kiện môi trường
- Kiểu hình của một cơ thể không chỉ phụ thuộc vào kiểu gen mà còn phụ thuộc vào môi trường.
- Bố mẹ truyền đạt cho con kiểu gen và những tính trạng đã hình thành sẵn.
- Mức phản ứng là tập hợp các kiểu hình của cùng một kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau.
- Cấu trúc di truyền.
- Kiểu hình của cùng một kiểu gen.
- Bộ nhiễm sắc thể.
- Một số tính trạng.
- đồng loạt, không xác định, không di truyền.
- đồng loạt, xác định, một số trường hợp di truyền.
- đồng loạt, xác định, không di truyền.
- riêng lẻ, không xác định, di truyền
- 1, 2
- 1, 3
- 2, 3
- 2, 4
- Sâu xanh ăn rau có màu xanh như lá rau.
- Cây rau mác chuyển từ môi trường trên cạn xuống môi trường nước thì có thêm lá hình bán dài.
- Con tắc kè hoa đổi màu theo nền môi trường.
- Một số loài thú ở xứ lạnh về mùa đông có bộ lông dày màu trắng, về mùa hè lông thưa hơn và chuyển sang màu vàng hoặc xám.
- Phát sinh do ảnh hưởng của môi trường như khí hậu, thức ăn... thông qua trao đổi chất.
- Di truyền được và là nguồn nguyên liệu của chọn giống cũng như tiến hóa.
- Biến đổi liên tục, đồng loạt, theo hướng xác định, tương ứng với đều kiện môi trường.
- Bảo đảm sự thích nghi của cơ thể trước sự biến đổi của môi trường.
- 4
- 1
- 3
- 2
- 3
- 4
- 2
- 1
- 3
- 4
- 2
- 1
- Số cá thể có cùng một kiểu gen đó.
- Số alen có thể có trong kiểu gen đó.
- Số kiểu gen có thể biến đổi từ kiểu gen đó
- Số kiểu hình có thể có của kiểu gen đó.
- Thường biến
- Sự mềm dẻo kiểu hình
- Hệ số di truyền
- Mức phản ứng
- Số lượng
- Chất lượng
- Trội lặn hoàn toàn
- Trội lặn không hoàn toàn
- Số hạt lúa / bông
- Số lượng trứng gà đẻ 1 lứa.
- Cà chua quả bầu hay dài.
- Lượng sữa bò vắt trong một ngày.
- Sự thích nghi kiểu gen
- Sự thích nghi của sinh vật.
- Sự mềm dẻo kiểu hình.
- Mức phản ứng
- sự mềm dẻo của kiểu hình (thường biến).
- biến dị tổ hợp.
- mức phản ứng của kiểu gen.
- thể đột biến.
- Dùng phép lai phân tích.
- Tạo nhiều cây có kiểu gen giống nhau rồi đem trồng trong các điều kiện môi trường khác nhau
- Tạo nhiều cây có kiểu gen khác nhau rồi đem trồng trong các điều kiện môi trường khác nhau
- Tạo nhiều cây có kiểu gen khác nhau rồi đem trồng trong các điều kiện môi trường giống nhau
- 1 → 2 → 3 → 4.
- 3 → 1 → 2 → 4.
- 1 → 3 → 2 → 4.
- 3 → 2 → 1 → 4.
- Khó thay đổi khi điều kiện môi trường thay đổi.
- Đo lường được bằng cân, đong, đo, đếm bằng mắt thường.
- Thay đổi khi điều kiện môi trường thay đổi.
- Chịu sự tác động mạnh của điều kiện môi trường, kỹ thuật chăm sóc.
- Chịu sự tác động mạnh của điều kiện môi trường, kỹ thuật chăm sóc.
- Đo lường được bằng cân, đong, đo, đếm bằng mắt thường.
- Thay đổi khi điều kiện môi trường thay đổi.
- Tất cả các đặc điểm trên
- Tập hợp các kiểu hình của cùng một kiểu gen tương ứng với các môi trường khác nhau được gọi là mức phản ứng của kiểu gen
- Có thể xác định mức phản ứng của một kiểu gen dị hợp ở một loài thực vật sinh sản hữu tính bằng cách gieo các hạt của cây này trong môi trường khác nhau rồi theo dõi các đặc điểm của chúng.
- Các cá thể của một loài có kiểu gen khác nhau, khi sống trong cùng một môi trường thì có mức phản ứng giống nhau.
- Mức phản ứng của một kiểu gen là tập hợp các phản ứng của một cơ thể khi điều kiện môi trường biến đổi.
- Mức phản ứng là giới hạn thường biến của cùng một kiểu gen.
- Ở giống thuần chủng, các gen đều có mức phản ứng giống nhau.
- Mức phản ứng do kiểu gen quy định nên di truyền được.
- Tính trạng chất lượng thường có mức phản ứng hẹp.
- Điều kiện môi trường
- Thời kì sinh trưởng
- Kiểu gen của cơ thể
- Thời kì phát triển
- Điều kiện môi trường
- Thời kì sinh trưởng
- Kiểu gen của cơ thể
- Thời kì phát triển
- Sự mềm dẻo kiểu hình giúp quần thể sinh vật đa dạng về kiểu gen và kiểu hình.
- Sự mềm dẻo kiểu hình giúp sinh vật có sự mềm dẽo về kiểu gen để thích ứng.
- Sự mềm dẻo kiểu hình giúp sinh vật thích nghi với những điều kiện môi trường khác nhau.
- Sự mềm dẻo kiểu hình giúp sinh vật có tuổi thọ được kéo dài khi môi trường thay đổi.
- đa dạng về kiểu gen và kiểu hình.
- biến đổi đồng loạt giống nhau.
- biến đổi đa dạng trong quần thể.
- thích nghi với những điều kiện môi trường khác nhau.
- Thường biến.
- Mức phản ứng của kiểu gen.
- Sự mềm dẻo kiểu hình.
- A + B + C.
- Sự biến đổi của kiểu gen do ảnh hưởng của môi trường là một thường biến
- Mức phản ứng của kiểu gen có thể rộng hay hẹp tùy thuộc vào từng loại tính trạng.
- Sự mềm dẻo kiểu hình giúp sinh vật thích nghi với sự thay đổi của môi trường.
- Mức phản ứng càng rộng thì sinh vật càng thích nghi cao
- Trong một kiểu gen, các gen đều có cùng chung một phản ứng.
- Tính trạng chất lượng có mức phản ứng hẹp, tính trạng số lượng có mức phản ứng rộng.
- Mức phản ứng về từng tính trạng thay đổi tuỳ theo kiểu gen của từng giống.
- Mức phản ứng là giới hạn thường biến của một kiểu gen trước những điều kiện môi trường khác nhau.
- Vì khi điều kiện thời tiết không thuận lợi có thể bị mất trắng, do giống có cùng một kiểu gen nên có mức phản ứng giống nhau.
- Vì khi điều kiện thời tiết không thuận lợi giống có thể bị thoái hoá, nên không còn đồng nhất về kiểu gen làm năng suất bị giảm.
- Vì qua nhiều vụ canh tác giống có thể bị thoái hoá, nên không còn đồng nhất về kiểu gen làm năng suất bị sụt giảm.
- Vì qua nhiều vụ canh tác, đất không còn đủ chất dinh dưỡng cung cấp cho cây trồng, từ đó làm năng suất bị sụt giảm.
Mục lục Giải bài tập Sinh học 12 hay nhất
Phần 5: Di truyền học
Chương 1: Cơ chế di truyền và biến dị
- Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN
- Bài 2: Phiên mã và dịch mã
- Bài 3: Điều hòa hoạt động gen
- Bài 4: Đột biến gen
- Bài 5: Nhiễm sắc thể và đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
- Bài 6: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể
- Bài 7: Thực hành: Quan sát các dạng đột biến số lượng nhiễm sắc thể trên tiêu bản cố định và trên tiêu bản tạm thời
Chương 2: Tính quy luật của hiện tượng di truyền
- Bài 8: Quy luật Menđen: Quy luật phân li
- Bài 9: Quy luật Menđen: Quy luật phân li độc lập
- Bài 10: Tương tác gen và tác động đa hiệu của gen
- Bài 11: Liên kết gen và hoán vị gen
- Bài 12: Di truyền liên kết với giới tính và di truyền ngoài nhân
- Bài 13: Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen
- Bài 14: Thực hành: Lai giống
- Bài 15: Bài tập chương 1 và chương 2
Chương 3: Di truyền học quần thể
Chương 5: Di truyền học người
Phần 6: Tiến hóa
Chương 1: Bằng chứng và cơ chế tiến hóa
Chương 2: Sự phát sinh và phát triển của sự sống trên trái đất
Phần 7: Sinh thái học
Chương 1: Cá thể và quần thể sinh vật
Chương 3: Hệ sinh thái sinh quyển và bảo vệ môi trường
Các bài viết liên quan
Các bài viết được xem nhiều nhất
5 tác phẩm trọng tâm ôn thi THPT Quốc gia 2024 môn Ngữ Văn khả năng...
24621 View
Đề thi tốt nghiệp THPT Quốc gia năm 2023 môn Giáo dục công dân và gợi...
603 View
Đáp án CHÍNH THỨC đề thi tốt nghiệp THPT 2023 từ Bộ GD&ĐT (Tất cả...
562 View
Đề thi tốt nghiệp THPT Quốc gia năm 2023 môn Địa lí và gợi ý giải...
537 View