Bài 24 : Luyện tập : Hợp chất hữu cơ, công thức phân tử và công thức cấu tạo

Bài 1 (trang 107 SGK Hóa 11): 

Chất nào sau đây là hiđrocacbon? Là dẫn xuất của hiđrocacbon? a) CH₂O ; b) C₂H₅Br; c) CH₂O₂ ; d) C₆H₅Br; e) C₆H₆ ; g) CH₃COOH. Lời giải: Hiđrocacbon là: e Dẫn xuất của hiđrocacbon là chất còn lại a, b, c, d, g

Bài 2 (trang 107 SGK Hóa 11): 

Từ ơgenol (trong tinh dầu hương nhu) điều chế được metylơgenol (M = 178 g/mol) là chất dẫn dụ côn trùng. Kết quả phân tích nguyên tố của metylơgenol cho thấy: %C = 74,16%; %H = 7,86%, còn lại là oxi. Lập công thức đơn giản nhất, công thức phân tử của metylơgenol. Lời giải: Gọi công thức của o-metylơgenol là C_xH_yO_z (x,y,z nguyên dương) %O = 100% -(74,16 +7,86)% = 17,98% ⇒ x:y:z = 11:14:2 ⇒ Công thức đơn giản nhất là: C₁₁H₁₄O₂ ⇒ Ta có công thức phân tử là (C₁₁H₁₄O₂)_n Ta có: M(C₁₁H₁₄O₂)_n = 178n = 178 ⇒ n=1 Công thứ phân tử là C₁₁H₁₄O₂

Bài 3 (trang 107 SGK Hóa 11):

Viết công thức cấu tạo của các chất có công thức phân tử sau : CH₂Cl₂ (một chất), C₂H₄O₂(ba chất), C₂H₄Cl₂ (hai chất). Lời giải:  

Bài 4 (trang 107 SGK Hóa 11):

Chất X có công thức phân tử C₆H₁₀O₄. Công thức nào sau đây là công thức đơn giản nhất của X ? A. C₃H₅O₂ B. C₆H₁₀O₄ C. C₃H₁₀O₂ D. C₁₂H₂₀O₈ Lời giải: Đáp án A C₆H₁₀O₄ còn có thể viết (C₃H₅O₂)₂

Bài 5 (trang 107 SGK Hóa 11):

Hãy viết công thức cấu tạo có thể có của các đồng đẳng của ancol etylic có công thức phân tử C₃H₈O và C₄H₁₀O. Lời giải:

Bài 6 (trang 107 SGK Hóa 11):

Cho các chất sau: C₃H₇-OH, C₄H₉-OH, CH₃-O-C₂H₅, C₂H₅-O-C₂H₅. Những cặp chất nào có thể là đồng đẳng hoặc đổng phân của nhau? Lời giải: Gọi C₃H₇-OH (I), C₄H₉-OH (II), CH₃-O-C₂H₅ (III), C₂H₅-O-C₂H₅ (IV) Các chất đồng đẳng của nhau: (I) và (II) đồng đẳng với ancol etylic (III) và (IV) cùng là ete no đơn chức Các chất đồng phân của nhau: (I) và (III) cùng có CTPT là C₃H₈O (II) và (IV) cùng có CTPT C₄H₁₀O (Anco no đơn chức có đồng phân khác chức với ete)

Bài 7 (trang 108 SGK Hóa 11):

Các phản ứng sau đây thuộc loại phản ứng nào (phản ứng thế, phản ứng cộng, phản ứng tách) ? Lời giải: Phản ứng thế: a Phản ứng cộng: b Phản ứng tách: c,d

Bài 8 (trang 108 SGK Hóa 11): 

Viết phương trình hoá học của các phản ứng xảy ra trong các trường hợp sau và cho biết các phản ứng đó thuộc loại phản ứng nào (phản ứng thế, phản ứng cộng, phản ứng tách). a) Etilen tác dụng với hiđro có Ni làm xúc tác và đun nóng. b) Đun nóng axetilen ở 600^oC với bột than làm xúc tác thu được benzen. c) Dung dịch ancol etylic để lâu ngoài không khí chuyển thành dung dịch axit axetic (giấm ăn). Lời giải:

Trắc nghiệm 

Bài 1: Mentol (C₁₀H₂₀O ) và menton (C₁₀H₁₈O) cùng có trong tinh dầu bac hà ; phân tử đều có một vòng 6 cạnh, không có liên kết ba. Số liên kết đôi trong phân tử mentol và menton lần lượt là A. 0 và 1                                       B. 1 và 0                                             C. 1 và 2                                          D. 2 và 1.

Đáp án: A Mentol ( C₁₀H₂₀O): k = 1 ⇒ 1 vòng không có liên kết π Menton (C₁₀H₁₈O) : k = 2 ⇒ 1 vòng + 1 liên kết π Số liên kết đôi trong phân tử mentol và menton là 0 và 1.

Bài 2: Limonen là một chất có mùi thơm dịu được tách ra từ tinh dầu chanh. Kết quả phân tích limonen cho thấy phần trăm khối lượng các nguyên tố như sau : %m_C = 88,235% ; %m_H = 11,765%. Tỉ khối hơi của limonen so với không khí bằng 4.690. Công thức phân tử của limonen là A. C₁₀H₁₆                                    B. C₁₀H₁₈                                            C. C₁₀H₁₆O                                              D. C₈H₈O₂.

Đáp án: A M_X = 4,69.29 = 136. Đặt CTPT của limonen là C_xH_y %C = 12x/136.100% = 88,235% → x = 10 %H = y/136.100% = 11,765% → y = 16 → Z = 2 → CTPT: C₁₀H₁₆

Bài 3: Hợp chất hữu cơ X có công thức đơn giản nhất là C₂H₄O. Tỉ khối hơi của X so với hiđro bằng 44. Công thức của phân tử X là A. C₂H₄O                                   B. C₅H₁₂O                                        C. C₄H₈O₂                                                D. C₃H₄O₃.

Đáp án: C CTPT của X là (CHO)_n hay C_n H_2n O_n M_X = 44.2 = 88 → (12 + 2.1 + 16)n = 88 → n = 4 → CTPT là C₄H₈O₂

Bài 4: Đốt cháy hoàn toàn 8,8 gam hợp chất hữu cơ X ( C, H, O ), thu được 8,96 lít CO₂ (đktc) và 7,2 gam H₂O. Biết tỉ khối của X so với CO₂ là 2. Công thức phân tử của X là A. C₂H₄O                                       B. C₅H₁₂O                                     C. C₄H₈O₂                                                   D. C₃H₄O₃.

Đáp án: C Đặt CTPT của X là C_xH_yO_z M_X = 44.2 = 88; n_X = 0,1 mol Bảo toàn nguyên tố C: 0,1.x = 0,4 → x = 4 Bảo toàn nguyên tố H: 0,1y = 2.0,4 → y = 8 12.4 + 8.1 + 16z = 88 → z = 2 → CTPT: C₄H₈O₂

Bài 5: Đốt cháy hoàn toàn 4,4 gam hợp chất hữu cơ X ( C, H, O ). Dẫn sản phẩm cháy lần lượt qua bình (1) đựng dung dịch H₂SO₄ đặc, bình (2) đựng dung dịch KOH dư. Sau thí nghiệm, khối lượng bình (1) tăng 1,8 gam, khối lượng bình (2) tăng 6,6 gam. Tỉ khối của X đối với hiđro là 44. Xác định công thức của phân tử X. A. C₂H₄O                           B. C₅H₁₂O                                                C. C₄H₈O₂                                                D. C₃H₄O₃.

Đáp án: D Đặt CTPT của X là C_xH_yO_z M_X = 44.2 = 88 ; n_X = 0,05 mol Bảo toàn nguyên tố C: 0,05.x = 0,15 → x = 3 Bảo toàn nguyên tố H: 0,05y = 2.0,1 → y = 4 12.3 + 4.1 + 16z = 88 → z = 3 → CTPT: C₃H₄O₃

Bài 6: Đốt cháy hoàn toàn 4,4 gam hợp chất hữu cơ X ( C, H, O ). Dẫn sản phẩm cháy lần lượt qua bình (1) đựng dung dịch H₂SO₄ đặc, bình (2) đựng dung dịch Ca(OH)₂ dư. Sau thí nghiệm, khối lượng bình (1) tăng 3,6 gam, ở bình (2) có 20 gam kết tủa. Tỉ khối của X đối với hiđro là 30. Xác định công thức của phân tử X. A. CH₂O                                     B. C₂H₄O₂                                         C. C₄H₈O₄                                                   D. C₃H₈O.

Đáp án: B Đặt CTPT của X là C_xH_yO_z M_X = 30.2 = 60 ; n_X = 0,1 mol Bảo toàn nguyên tố C: 0,1.x = 0,2 → x = 2 Bảo toàn nguyên tố H: 0,1y = 2.0,2 → y = 4 12.4 + 4.1 + 16z = 60 → z = 2 → CTPT: C₂H₄O₂

Bài 7: Đốt cháy hoàn toàn 8,9 gam hợp chất hữu cơ X, thu được 6,73 lít CO₂ (đktc) ; 1,12 lít N₂ (đktc) và 6,3 gam H₂O. biết X có công thức phân tử trùng với công thức đơn giản nhất . Công thức phân tử của X là A. C₃H₉N                                             B. C₃H₇O₂N                                     C. C₃H₇ON                                   D. C₃H₇O₃N.

Đáp án: B CTPT: C_xH_yO_zN_t n_C = n_CO2 = 0,3 mol; n_N = 2n_N2 = 0,1 mol; H = 2n_H2O = 0,7 ⇒m_O = m_X – m_C – m_N – m_H = 3,2g ⇒ n_O = 0,2 Ta có: x : y : z : t = n_C : n_H : n_O : n_N = 0,3 : 0,7 : 0,2 : 0,1 = 3 : 7 : 2 : 1 ⇒ CTĐG: C₃H₇O₂N

Bài 8: Phân tích 0,45 gam hợp chất hữu cơ X (C, H, N), thu được 0,88 gam CO₂. Mặt khác , nếu phân tích 0,45 gam X đẻ toàn bộ N trong X chuyenr thành NH₃ rồi dẫn NH₃ vừa tạo thành vào 100ml dung dịch H₂SO₄ 0,4M thu được dung dịch Y. Trung hòa axit dư trong Y cần 70 ml dung dịch NaOH 1M. Biết 1 lít hơi chất X (đktc) nặng 2,009 gam. Công thức phân tử của X là A. C₂H₈N₂                                   B. CH₆N₂                                          C. C₂H5N                                              D. C₂H₇N.

Đáp án: D n_CO2 = 0,02 mol; n_H2SO4 = 0,04 mol; n_NaOH = 0m07 mol 2NH₃ + H₂SO₄ → (NH₄)₂SO₄ 2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O 2n_H2SO4 = n_NaOH + n_NH3 => n_NH3 = 0,01 mol M_X = 2,009.22,4 = 45 → Đặt CTPT của X là C_xH_yN_z → 0,01x = 0,02 → x = 2; 0,01z = 0,01 → z = 1 12.2 + y + 1.14 = 45 → y = 7 → CTPT là C₇H₇N Bài 9: 100C_xH_yO_z + 400O₂ → 300CO₂ + 300H₂O Bảo toàn nguyên tố C: 100x = 300 → x = 3 Bảo toàn nguyên tố H: 100y = 300.2 → y = 6 Bảo toàn nguyên tố O: 100z + 400.2 = 300.2 + 300.1 → z = 1 → CTPT là C₃H₆O

Bài 10: Đốt cháy 100 ml hơi một hợp chất hữu cơ X (chứa C, H, O) trong 450 ml O₂, thu được 650 ml hỗn hợp khí và hơi. Sau khi ngưng tụ hơi nước chỉ còn 350 ml. Tiếp theo cho qua dung dịch KOH dư chỉ còn 50 ml khí bay ra. Các thể tích khí đo ở cùng điều kiện, nhiệt độ, áp suất. Công thức phân tử của X là A. C₃H₈O₂                                B. C₃H₆O                                     C. C₄H₈O                                                     D. C₃H₆O₂.

Đáp án: B

Bài 11: Chất nào sau đây là hiđrocacbon ? A. CH₂O                                   B. C₂H₅Br                                       C. C₆H₆                                                  D. CH₃COOH.

Đáp án: C

Bài 12: Chất nào sau đây là dẫn xuất của hiđrocacbon ? A. CH₄   B. C₂H₆   C. C₆H₆    D. C₃H₆Br.

Đáp án: D

Bài 13: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C₂H₄Cl₂ là A. 1                                           B. 3                                                 C. 2                                                D. 4.

Đáp án: C CH₃ – CHCl₂; Cl – CH₂ – CH₂ – Cl

Bài 14: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C₂H₇N là A. 3                                          B. 2                                             C. 1                                                   D. 4.

Đáp án: B CH₃ – CH₂ – NH₂; CH₃ – NH – CH₃

Bài 15: Số công thức cấu tạo mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C₂H₄O là A. 3                                         B. 2                                                 C. 1                                            D. 4.

Đáp án: C CH₃ – CH = O

Bài 16: Vitamin A có công thức phân tử là C₂₀H₃₀O, có chứa 1 vòng 6 cạnh và không có chứa liên kết ba. Số liên kết đôi trong phân tử vitamin A là A. 7                                                               B. 6                                                 C. 5                                                    D. 4.

Đáp án: C

(k là số liên kết π và vòng, x là số nguyên tử C, y là số nguyên tử H và halogen, z là số nguyên tử N) ⇒ k = 6 ⇒ có 1 vòng + 5 liên kết π

Bài 17: Lycopen có công thức phân tử C₄₀H₅₆, là chất màu đỏ trong quả cà chua, có cấu tạo mạch hở, chỉ chứa liên kết đôi và liên kết đơn trong phân tử. Số kết đôi đó có trong phân tử licopen là A. 13                                      B. 12                                                 C. 14                                              D. 11.

Đáp án: A  

 

Các bài viết liên quan

Các bài viết được xem nhiều nhất