Chi tiết thông tin

Tác giả NGUYỄN TUÂN

48 View

NGUYỄN TUÂN

I. CON NGƯỜI NGUYỄN TUÂN

Nguyễn Tuân là một trí thức có lòng yêu nước và tinh thần dân tộc. Ông gắn bó tha thiết với những giá trị văn hoá cổ truyền của dân tộc, từ tiếng mẹ đẻ, những kiệt tác văn chương, những làn điệu dân ca, những thú chơi tao nhã, món ăn truyền thống của dân tộc... Nguyễn Tuân quí trọng nghề văn và yêu cầu cao ở người cầm bút. Ông quan niệm văn chương đối lập với tính vụ lợi, coi nghệ thuật là một hình thái lao động nghiêm túc, thậm chí khổ hạnh. Nguyễn Tuân dường như sinh ra để làm nghệ thuật, là người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ở Nguyễn Tuân, ý thức cá nhân phát triển rất cao, vì thế, ông luôn phát huy cá tính, khẳng định phong cách độc đáo của mình trong sáng tác văn chương. Nguyễn Tuân là con người rất mực tài hoa, uyên bác, suốt đời tìm tòi, học hỏi, tác phẩm của ông rất giàu có về tri thức thuộc nhiều ngành văn hoá, nghệ thuật khác nhau.

II. PHONG CÁCH NGHỆ THUẬT

Nguyễn Tuân luôn có ý thức tạo cho mình một phong cách riêng độc đáo, thể hiện thái độ ngông trong văn chương, thái độ được tạo ra bởi sự tài hoa uyên bác và nhân cách khác người, hơn người. Văn Nguyễn Tuân thể hiện rõ nét chất tài hoa - uyên bác: tài hoa trong việc dựng người, vẽ cảnh, trong những liên tưởng, so sánh táo bạo, bất ngờ, thú vị với những hình ảnh đẹp, gợi cảm; uyên bác trong việc vận dụng những kiến thức thuộc nhiều ngành khác nhau để quan sát hiện thực, sáng tạo hình tượng, làm phong phú và giàu có hơn khả năng diễn tả của nghệ thuật văn chương, đem đến cho người đọc một lượng tri thức đa dạng, phong phú. Là người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp, Nguyễn Tuân thường quan sát, khám phá, diễn tả thế giới ở phương diện văn hoá, thẩm mĩ quan sát, khám phá, diễn tả con người ở phương diện tài hoa nghệ sĩ. Trước 1945, Nguyễn Tuân tìm kiếm cái đẹp chỉ còn trong quá khứ vang bóng một thời; tài hoa nghệ sĩ chỉ có trong những con người xuất chúng, đặc tuyển, lạc lõng bơ vơ giữa hiện đại. Sau 1945, Nguyễn Tuân tìm thấy cái đẹp trong cả quá khứ, hiện tại và tương lai; chất tài hoa nghệ sĩ cũng có thể xuất hiện ở những thành tích sản xuất, chiến đấu của những người lao động bình thường trong cuộc sống đời thường. Nguyễn Tuân có cảm hứng đặc biệt với những tính cách phi thường, những phong cảnh tuyệt mĩ, những gió bão, thác ghềnh dữ dội... Thiên nhiên con người trong văn Nguyễn Tuân luôn phi thường, xuất chúng, gây cảm mãnh liệt, tất cả đều có xu hướng vươn tới cái tuyệt vời, tuyệt đích. Nguyễn Tuân là một tâm hồn nghệ sĩ tha thiết yêu thiên nhiên, ông có những phát hiện tinh tế, độc đáo về thiên nhiên. Thiên nhiên trong văn Nguyễn Tuân luôn hiện ra như những công trình mĩ thuật kì vĩ, tuyệt vời của tạo hoá. Cá tính mạnh mẽ, cách sống tự do, phóng túng, ý thức sâu sắc về cái tôi cá nhân khiến Nguyễn Tuân tìm đến thể Tùy bút như một điều tất yếu. Nguyễn Tuân đã đưa thể Tùy bút lên tới trình độ nghệ thuật cao. Nguyễn Tuân cũng có những đóng góp lớn lao cho sự phát triển của ngôn ngữ văn xuôi nghệ thuật từ cách tổ chức câu văn sáng tạo nhạc điệu, kho từ vựng phong phú cho đến chất văn vừa trang nhã, cổ kính vừa sắc sảo, hiện đại.

III. SỰ NGHIỆP SÁNG TÁC VĂN HỌC

1. Trước 1945: Sáng tác của Nguyễn Tuân tập trung vào ba đề tài chính. 1.1. Chủ nghĩa xê dịch: viết về bước chân của cái tôi lãng tử qua những miền quê. Đó là những trang viết tài hoa, trìu mến ghi lại những cảnh sắc thiên nhiên, phong vị đất nước, những cảnh sinh hoạt độc đáo của các vùng đất nước. Tác phẩm: Một chuyến đi (1938), Thiếu quê hương (1940)... 1.2. Vẻ đẹp vang bóng một thời: viết về những vẻ đẹp còn vương sót lại của một thời đã lùi vào dĩ vãng gắn với lớp nho sĩ cuối mùa đã trở nên lạc lõng với thời hiện tại. Đó là những thói quen phong lưu, những kiểu ăn chơi cầu kì, đài các, những thú tiêu dao lành mạnh, tao nhã, những cách ứng xử nghi lễ, nhịp nhàng... Những trang viết thấm đượm tinh thần dân tộc, thể hiện khát vọng vượt lên môi trường sống dung tục, bộc lộ niềm say mê cái tài, cái đẹp, trân trọng những giá trị văn hoá cổ truyền. Tác phẩm: Vang bóng một thời (1940), Tóc chị Hoài (1943). 1.3. Đời sống truỵ lạc: Ghi lại quãng đời do hoang mang bế tắc, con người đã tìm cách thoát li trong rượu, thuốc phiện và đàn hát cô đầu, qua đó làm hiện lên tâm trạng khủng hoảng và lối sống buông thả, vô trách nhiệm của một bộ phận thanh niên đương thời, cũng đồng thời cho thấy niềm khao khát thoát ra khỏi tình trạng đó, hướng tới thế giới tinh thần cao khiết của nghệ thuật. Tác phẩm: Chiếc lư đồng mắt cua, Ngọn đèn dầu lạc... 2. Sau 1945: Nguyễn Tuân đến với cách mạng và kháng chiến, trở thành nhà văn công dân, nhà văn chiến sĩ. Sáng tác của ông tập trung ca ngợi đất nước và con người Việt Nam trong chiến đấu và lao động sản xuất. Nguyễn Tuân phản ánh vẻ đẹp của người Việt Nam anh dũng và tài hoa trong những cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại (Tình chiến dịch - 1950, Hà Nội ta đánh Mĩ giỏi - 1972); và ca ngợi con người Việt Nam cần cù, tài hoa trong công cuộc lao động xây dựng đất nước (Sông Đà - 1960). Ngoài kí, Tùy bút, Nguyễn Tuân còn viết tiểu luận phê bình và chân dung văn học với những phát hiện sâu sắc, độc đáo./.

TRỌNG TÂM CHINH PHỤC ĐIỂM 10 THPT QUỐC GIA 2022

MÔN: NGỮ VĂN

CÁC TÁC PHẨM VĂN HỌC VIỆT NAM HIỆN ĐẠI GIAI ĐOẠN 1945 - 2000